stripping/washing of altars

Latin Keywords exspoliare altaria, altaria abluenda, denudetur altare, denudent altaria, nudata altaria laventur, lavantur altaria, lavent altaria, "Diviserunt sibi"
Short Description The stripping and washing of altars on Maundy Thursday (currently not separately indexed in the majority of sources, please cf. Maundy Thursday).

Documents

Book Original Index Title P.N
AT Salzburg 1000-1050, Pontifical, BM Vendôme Ms. 14 | 1022 Feria quinta Maioris Hebdomadae
95
CH Genève 1521, Missal, Missale Gebennense | 771 Et post refectionem denudantur altaria ad lavandum dicendo antiphonam
150 (73v)
CZ Praha 1378 (about), Missal, KNM Praha XIII B 8 | 123 In Cena Domini
214 (Ff10v)
DE Köln 1756, Missal, Missale Coloniense | 6493 Hodie paretur locus aptus
241 (171)
DE Lebus 1484-1491 (about), Missal, Missale Lubucense | 101 Altaria omnia detegantur et laventur
95
DE Minden 1513, Missal, Missale Mindense | 31 Quibus peractis denudentur altaria et sic permaneant
206 (96r)
DE Regensburg 1060-1089, Pontifical, BNF Paris Lat. 01231 | 552 Cum autem schola primam antiphonam dicit
322
DE Schwerin 1479, Missal, Missale Swerinense | 11 Altaria statim denudentur post vesperas
154 (75r)
DE Speyer 1512, Ritual, Agenda Spirensis | 599 De lotione altarium
189 (81v)
DE Steterburg 1300-1500, Processional, Ritual, HAB Wolfenbüttel Cod. Guelf. 1028 Helmst. | 1185 In Cena Domini quando lavantur altaria
16 (7v)
DE Trier 1100-1200, Pontifical, BNF Paris Lat. 13315 | 632 Statim duo acolythi parati cum nigris casulis incipiant exspoliare altaria
167 (164r)
ES Girona 1175-1200, Sacramentary, Sacramentarium Gerundense | 3150 Post missam nudentur altaria
135
ES OSH 1501, Missal, Missale Hieronymitanum | 5836 Hodie reservat sacerdos in loco honesto ... Post refectionem ... Post denudationem altarium
140
ES Oviedo 1556, Missal, Missale Ovetense | 7336 His finitis denudentur altaria
269
ES Palencia 1567, Missal, Missale Pallantinum | 53 De denudatione et ablutione altarium
823 (400r)
ES Salamanca 1533, Missal, Missale Salmanticense | 55 Post refectionem sacerdos vel sacrista denudet altaria
171
ES Tarazona 1529, Missal, Missale Tirasonense | 3441 Deinde nudentur altaria
213
ES Zamora 1539-1543, Missal, Missale Zamorense | 7740 Diviserunt sibi
221
FR Amiens 1487, Missal, Missale Ambianense | 70 Post missam et vesperas fit ablutio altarium
134
FR Amiens 1226-1250, Pontifical, BM Amiens Ms. 196 | 993 In Cena Domini post pedum ablutionem
199
FR Arles 1530, Missal, Missale Arelatense | 5810 Postea sacerdos cum suis ministris denudant altaria dicendo
171
FR Arras 1508, Missal, Missale Atrebatense | 171 Sequitur benedictio aquae a diacono de qua lavantur altaria
141 (61r)
FR Autun 1530, Missal, Missale Eduense | 72 Feria sexta ante officium missae
160 (68v)
FR Autun 1493, Missal, Missale Eduense | 889 Feria sexta in Parasceve ante officium missae
154
FR Beauvais 1514, Missal, Missale Belvacense | 204 Hac die lavantur omnia altaria ecclesiae
172 (74v)
FR Beauvais 1544, Ritual, Manuale Belvacense | 909 Modus abluendi altaria
100
FR Beauvais 1498, Missal, Missale Belvacense | 4920 Hac die lavantur omnia altaria ecclesiae
159
FR Besançon 1485, Missal, Missale Bisuntinense | 6 Post missam descendit pontifex in sacrarium
179 (88v)
FR Besançon 1000-1100, Pontifical, HAB Wolfenbüttel Cod. Guelf. 0015 Weissenburg (Cat. lat. 4099) | 916 Cum autem schola primam antiphonam dicit ... inchoant exspoliare altaria usquedum finitur vespera
137
FR Besançon 1048-1066, Pontifical, BU Méd. Montpellier H 303 | 1028 Et ita perficiatur missa ordine suo. Et pontifex descendat in sacrarium mandans presbyteris quod voluerit.
326 (161r)
FR Bordeaux 1475 (after), Missal, BNF Paris Lat. 00871 | 209 In consecratione chrismatis
214 (104v)
FR Chartres 1490, Ritual, Manuale Carnotense | 234 Post nonam lavantur altaria de aqua
167
FR Île-de-France 1200 (before), Treatise, Liber Quare | 7832 42. Quare pavimenta ecclesiae in Cena Domini lavantur?
132
FR Île-de-France 1200 (before), Treatise, Liber Quare | 7832 Additio 12. Noscat vestra caritas, quia in diebus sollemnibus, quantum possumus, altaria coronamus, in his autem tribus diebus a Cena Domini usque in Sabbatum Sanctum altaria nudamus
251
FR Île-de-France 1200 (before), Treatise, Liber Quare | 7832 Additio 79. Quare altaria in Parasceve nudentur, et eadem die vino et aqua laventur, et postea in resurrectione ornentur
338
FR Laon 1491, Missal, Missale Laudunense | 320 Ad altaria abluenda
86 (70r)
FR Lisieux 1504, Missal, Missale Lexoviense | 340 Ordo cenae
125 (60r)
FR Lisieux 1250-1350, Pontifical, BNF Paris NAL 3183 | 341 Post haec nudata altaria laventur
306
FR Mende 1260-1285, Treatise, Guillelmus Durandus | 7830 CAPUT LXXVI. De denudatione altarium
995
FR Noyon 1541, Missal, Missale Noviomense | 406 Post completorium ad altaria abluenda
125 (55r)
FR OP 1690, Processional, Processionale Dominicanum | 454 Feria quinta in Cena Domini post comestionem ... ad altaria abluenda
52 (28)
FR OP 1311 (about), Ritual, OSZK Budapest Cod. lat. 69 | 7738 Feria quinta post comestionem utriusque mensae
36
FR Paris 1400-1500, Missal, BNF Paris Lat. 00859A | 520 Post prandium
199
FR Paris 1481, Missal, Missale Parisiense | 79 Post prandium
156 (69v)
FR Paris 1200-1300, Missal, BNF Paris Lat. 01112 | 521 In Cena Domini abluantur altaria
190 (89v)
FR Paris 1275-1500, Missal, BNF Paris Lat. 00830 | 727 In Cena Domini abluantur altaria
213
FR Reims 1500 (about), Ritual, Manuale Remense | 553 Modus abluendi altaria
92
FR Rennes 1533, Ritual, Manuale Redonense | 557 Post prandium veniant presbyteri et clerici ad lavanda altaria cum vino et aqua
243 (109r)
FR Rodez 1540, Missal, Missale Ruthenense | 5845 Post refectionem sacerdos cum acolytho denudat altaria
157
FR Rouen 1495, Missal, Missale Rothomagense | 81 Post prandium altaria laventur
151
FR Soissons 1100-1200, Pontifical, | 594 Ordo ad altarium mundationem
102 (60)
FR Verdun 1554, Ritual, Manuale Virdunense | 776 Modus abluendi altaria in ecclesiis paroecialibus in civitate et dioecesi Virdunensi in die Iovis Sancta
70 (55r)
FR Viviers 1527, Missal, Missale Vivariense | 85 Deinde accepto hyssopo
142 (59v)
GB Evesham 1300 (about), Ritual, Bodleian Oxford Barlow 7 | 268 Interim denudetur altare
65 (80)
GB Hereford 1502, Missal, Missale Herfordense | 89 Finita missa nudentur altaria et laventur singula
145 (91)
GB Hereford 1502, Missal, Missale Herfordense | 6358 Finita missa nudentur altaria et laventur
159
GB Norwich 1400 (about), Missal, BL London Add. Ms. 25588 | 404 Post prandium conveniant clerici
173 (84r)
GB Salisbury 1516, Missal, Missale Sarum | 7 Post prandium conveniant clerici ad ecclesiam ad altaria abluenda
167 (78v)
GB Salisbury 1521, Missal, Missale Sarum | 562 Post prandium conveniant clerici ad ecclesiam
164 (74r)
GB Salisbury 1150-1325 (about), Missal, | 563 Post prandium conveniant clerici ad ecclesiam
142 (106)
GB Salisbury 1500, Missal, Missale Sarum | 7291 Post prandium conveniant clerici ad ecclesiam ad altaria abluenda
170
GB St. Andrews 1491, Missal, Univ. Toronto BX2015 .A4 F6 | 601 Post prandium conveniant clerici ad ecclesiam
267 (141)
GB York 1100-1516, Missal, Missale Eboracense | 90 Post refectionem circa horam vesperarum
154
GB York 1533, Missal, Missale Eboracense | 6357 His peractis statim sacerdos cum ministris et crucifero similiter in albis comitante clero ad altaria lavanda procedant
135
HR Zagreb 1511, Missal, Missale Zagrabiense | 92 Post haec episcopus vel presbyter et omnes clerici congregentur ad altare et denudent eum
151
HU Esztergom 1484, Missal, Missale Strigoniense | 248 His peractis procedat episcopus
193 (191)
HU Esztergom 1090 (about), Pontifical, Knj. Metrop. Zagreb MR 165 | 261 Postea venientes presbyteri in ecclesiam denudent altaria
147 (74r)
HU OSPPE 1514, Missal, Missale Paulinum | 472 Tunc omnes fratres surgunt
98
HU Pécs 1487, Missal, Missale Quinqueecclesiense | 91 Et statim redeuntes ad ecclesiam
218 (100v)
IT Messina 1200-1300, Pontifical, BNE Madrid Ms. 00678 | 384 Sintque parati duo presbyteri ... ut lavent altaria de hyssopo cum aqua
248
IT Messina 1499, Missal, Missale Messanense | 382 Qua finita denudantur altaria
274 (75v)
IT Monreale 1200-1300, Pontifical, BAV Vat. lat. 06748 | 927 Ad vesperas autem huius diei
100
IT OFM 1482, Missal, Missale Franciscanum | 5840 Post refectionem sacerdos cum acolytho denudat altaria legendo ... Post nudationem altarium
169
IT Palermo 1100-1150, Missal, Reg. Siciliana Palermo XIV.F.16. | 477 Deinde duo acolythi parati
157 (152r)
IT Roma 1481, Missal, Missale Romanum | 95 Post refectionem sacerdos cum acolytho denudat altaria legendo
163 (72v)
IT Roma 1515, Missal, Missale Romanum | 493 Post refectionem sacerdos cum acolytho denudat altaria
202
IT Roma 1570, Missal, Missale Romanum | 480 Diviserunt sibi
288
IT Siracusa 1200-1400, Pontifical, BAV Vat. lat. 04746 | 926 Omnes clerici conveniant in ecclesia ut faciant mandatum
79 (77v)
PL Kraków 1492, Missal, Missale Gnesnense-Cracoviense | 99 Cum denudantur altaria
157 (72r)
PL Kraków 1493 (after), Missal, Missale Cracoviense | 100 Cum lavantur altaria
181 (82v)
PL Lidzbark Warmiński 1497, Missal, Missale Warmiense | 102 Ordo ad faciendum mandatum
178 (80v)
PL OT 1499, Missal, Missale Dominorum Teutonicorum | 137 Post cenam fratres ante completorium conveniunt in ecclesia ad altaria abluenda et ad mandatum
184 (75r)
PL Poznań 1524, Missal, Missale Posnaniense | 543 Et statim altaria ecclesiae lavantur
106
PT Évora 1509, Missal, Missale Elborense | 103 Diviserunt sibi
163 (80r)

See also